Kollar ve Bacaklar

Kollar ve bacaklar gövde iskeletine bağlanan vücut uzantılarıdır. Kürek kemiği kemerine bağlı olan kollar birbirine eklemler ile birleşik üç ayrı bölümden oluşmaktadır. Bunlar anatomide kol olarak adlandırılan üstkol, altkol ve eldir. Kalça kemikleri ile eklemleşen bacaklar da uyluk, bacak ve ayak olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Kolun iskeletini yapan kemikler ise üstkolda humeros (Üstkol kemiği); önkolda radyus (Döner kemik); ulna (Dirsek kemiği); elde karp (El bileği kemiği); metakarp (Ayaktarağı) ve parmak kemikleridir. Bacağın iskeleti ise uylukta femur (Uyluk kemiği); bacakta tibia (Kaval kemiği); fibula (Kamış kemiği); ayakta tars (Ayak bileği kemiği); metatars (Ayak tarağı) ve parmak kemiklerinden oluşmaktadır. Bir kol veya bacağın hareketleri, gövdedeki organlarının gövdeye en yakın bölümündeki kemiğe yapışan istemli kaslar ile gerçekleştirilmektedir.

İnsan vücudunda iki kol iki bacak bulunmaktadır. İnsanın en önemli organı olan kollar ile bacaklar vücuttaki işlevi ve görevleri bakımından büyük bir rol üstlenmişlerdir. Bacaklar hareket etmek (Yürümek, koşmak), kollar ise araçları tutma ve kullanma işlevini görürler. Her kol ve bacağın ucunda beş adet parmak bulunmaktadır. El parmakları özellikle iyi gelişmiştir ve karışık işleri yapabilecek niteliktedirler. Kol ve bacak kemiklerine, kol ve havsala kuşaklarına bağlı bulunan sayısız kas demeti kollar ve bacaklar organların oynak olmasını sağlamaktadır. Göğüs ve havsala kuşakları sırt ile kollar ve bacaklar arasında bir bağlantı oluşturmakta bu sayede kol ve bacak kemikleri hem birbirine hem de göğüs ve havsala kuşaklarına oynak eklemler sayesinde bağlanmaktadır. El ve kolların benzersiz şekilde oynak organlar olmasının sebebi, en başta gözler ve göz ile beyin işlevlerinin son derece gelişmiş olmasıdır.

Kollar ve bacakların farklı işlevleri olmasına karşın temel yapıları aynıdır. Kemikler hareket edebilecek şekilde birbirlerine bağlı bulunmaktadır ve eklem kapsülleri ile bağlar ise eklemleri birbirine birleştirmektedir. Kolun eklemleri bacağın eklemlerine göre daha oynaktır. Kas demetleri kol ve bacak kemikleri ile göğüs ve kuşaklarına kirişler ile bağlı bulunmaktadır. Kaslar genellikle birbirine karşıt olarak hareket eden çiftler halinde bulunmaktadırlar. Kaslardan biri, bir tarafa doğru yönelirken yani bükülme hareketini gerçekleştirirken diğeri ters tarafa yönelerek açma hareketini gerçekleştirmektedir. Büyük atarlar kaslara kan taşımaktadır. Kan damarlarda karmaşık bir şekilde yayılarak dokulardaki kılcal damarlarda son bulmaktadırlar. Kan toplardamarlarla geri dönmekte, gereksiz doku sıvısı ise lenf damarları aracılığıyla süzülmektedir. Lenf damarlarının içinde enfeksiyonları önlemek amaçlı süzgeç görevi gören lenf bezleri bulunmaktadır. Deride dokunma ve acı duyuları için belirsiz sayıda duyu organı bulunmaktadır. Kollar ve bacaklarda bulunan özel duyu hücreleri ise duruş duyusunu sağlamaktadır. Kollar ve bacaklar ile deriden gelmekte olan işaretler sinir demetleri aracılığı ile merkez sinir sistemine iletilmektedir. Motor sinirler yani hareketi sağlayan sinirler omurilikten kas demetlerine giderek kasları harekete geçirmektedir. El ve ayak bileği birbirine bağ dokusu ile bağlı yedi adet küçük kemikten oluşmaktadır. Ayak bileği, özellikle topuk ve âşık kemikleri son derece gelişmiş kemiklerdir. Ayak bileğinden sonra hareketsiz kemik olarak da bilinen ayak tarağı gelmektedir ve ayak tarağı eklemleri nedeni ile hareket etmekte olan ayak parmağı kemiklerine bağlı bulunmaktadır. Ayak ve el başparmaklarında iki adet, diğer parmaklarda ise üçer adet parmak kemiği bulunmaktadır. Parmak kemiklerinin eklemleri ise sadece bükme hareketlerine olanak sağlamaktadır. Fakat ek başparmağı ile el tarağı arasındaki eklem çok daha fazla hareket yeteneği sağlamaktadır. Bu nedenle bir şey tutak için başparmak diğer tüm parmakların karşısına getirilebilmektedir. Parmak kemiklerinin hareketlerini denetleyen neredeyse bütün kaslar kollar ve bacakların alt kısımlarından geçmektedir ve bu kaslar bileklerden geçen kirişler aracılığı ile parmak kemiklerine ulaşmaktadır.