Lizozom, hayvan hücrelerinin çoğunda bulunan, sindirim işlemlerinde önemli rol oynayan bir organeldir. Sadece olgun alyuvar hücrelerinde lizozom bulunmaz. Bitki hücrelerinde ise lizozomun işlevini yerine getiren vakuoller bulunur. Hücrede sitoplazmada yer alan lizozomlar, yuvarlak veya oval kesecikler şeklindedir ve çapları yaklaşık 0.2-0.8 mikron kadardır. Elektron mikroskopu ile görülebilen lizozomlar, hücrede genellikle Golgi cisimciğine yakın alanlarda granüller şeklinde izlenebilir. Dış kısımları bir zarla çevrili olup, iç kısımlarında yıkıcı sıvı enzimler bulunur. Bu enzimler Golgi cisimciği tarafından üretilir. En önemli enzimler arasında beta glukuronidaz, asit fosfataz, lizosim, hyaluronidaz, kollagenaz, fagositin ve asit lipaz sayılabilir. Bu yıkıcı enzimler sindirimde önemli rol oynarlar. Eğer lizozom zarı patlar veya yırtılırsa, içindeki yıkıcı sindirim enzimleri sitoplazmaya dağılır. Bunun sonucunda hücre kendini sindirmeye başlar ve eriyerek yok olur. Bu olaya otoliz denir. Bir insanın ölümünden sonra ortaya çıkan kokuşma bu işlem sonucunda meydana gelir.

Lizozom içeriğindeki enzimlerin aracılığıyla ölü dokuların sindirimine neden olduğundan, "intihar kesecikleri" olarak da tanımlanırlar. Hem metamorfoz aşamasındaki gelişme dönemlerindeki doku yıkımında hem de hücre içi sindirimde etkili olurlar. Lizozomların esas görevi, hücrenin yuttuğu maddeleri ya da hücredeki yaşlı sitoplazma kısımlarını ve organelleri sindirmektir. Fazla çalışırlarsa hücre kendi kendini yok edebilir ve doku harabiyeti oluşur. Eğer lizozomlar az çalışırsa, hücrelerde belli maddelerin depo edilmesi sonucunda ortaya çıkacak hastalıkların bir nedeni olabilirler.

Lizozom, ilk defa Christian de Duve adlı bilim adamının elektron mikroskobunda hücreleri incelemesi sırasında bulunmuştur. Lizozom, tek kat zarla çevrili, içi homojen olmayan materyallerle dolu bir yapı olarak tanımlanmıştır. Bundan sonraki araştırmalarda ise lizozomların içindeki asidik enzimler bulunmuştur. Lizozomların keşfi, hücre biyolojisi alanında önemli bir dönüm noktası olmuştur ve hücre içi sindirim mekanizmalarının daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır.