Düzensiz Kemikler
İskelet sistemini oluşturan kemikler, şekillerine göre dört ana gruba ayrılır: uzun, kısa, yassı ve düzensiz şekilli kemikler. Düzensiz kemikler, diğer kategorilere girmeyen, benzersiz yapılarıyla dikkat çekerler. Bu kemikler, bulundukları bölgelerde çeşitli işlevler üstlenirler ve genellikle baskılara karşı oldukça dayanıklıdırlar. Omurlar, temel kemik, kalbur kemik, alt çene ve üst çene kemikleri ile elmacık kemikleri düzensiz kemikler arasında sayılabilir. Düzensiz kemiklerin özellikleri, bulundukları bölgeye göre değişiklik gösterir ve her biri işlevine göre farklı özellikler taşır.
Düzensiz Kemikler ve Özellikleri Nelerdir?
- Omurlar: Omurgayı oluşturan 34 kemiğin her birine omur veya vertebra adı verilir. Kafatasının hemen altında başlayıp kuyruk sokumuna dek uzanırlar. Omurga; 7 adet boyun omuru, 12 adet sırt omuru, 5 adet bel omuru, 5 sakral omur ve 4 adet koksal omurdan oluşur. Bu 33 omurun 22 tanesi birbirine eklemler ile bağlanmıştır. Fibröz kıkırdak yapıda olan diskler, bu eklemleri oluşturarak omurganın hareket kabiliyetini sağlar. Düzensiz şekilli kemikler olan omurların kalınlıkları boyundan aşağı indikçe artar. Düz bir sütun şeklinde olmayıp öne ve arkaya bazı eğrilikler gösterir. Bu eğriliklerin öne doğru olanlarına konveks, arkaya doğru olanlarına kifoz adı verilir. Omurların her biri şekil ve büyüklük olarak birbirinden farklı olmakla birlikte bazı ortak özelliklere sahiptirler.
- Temel Kemik: Kafatasında yer alan ve dört ana bölüme ayrılan düzensiz kemiklerden biri de Os Sphenoidale olarak da isimlendirilen temel kemiktir. Latince 'Os', özel yapılı anatomik kemiklerin başına gelir. Temel kemiğin altı yüzü vardır ve bu yüzlerin her birinin kendine has özellikleri bulunur. Şekil olarak kanatlarını açmış bir yarasaya benzer. Tam ortasında kubik bir yapı şeklindeki korpus boşluğu bulunur. Korpusun üst yüzeyinde eğer benzeri bir çukur bulunur ve bu çukur Sella Turcica olarak adlandırılır. Hipofiz bezleri bu çukurun içinde yer almaktadır.
- Kalbur Kemik: Kafatasında yer alan düzensiz şekilli kemiklerden biri de kalbur kemiktir. Frontal kemik içinde yer alan 'U' biçimindeki boşluğu doldurur. Dikey levha, kalbura benzeyen levha ve yan kitleler olmak üzere üç kısımda incelenir. Süngerimsi yapısı ile düzensiz kemikler içindeki en hafif kemikler arasında sayılabilir. Göç eden kuşların yönlerini bulmasında etmoid kemiklerin etkisi olduğuna inanılmaktadır. Ancak insanlarda kalbur kemik, evrim süreci içerisinde bu özelliğini kaybetmiştir.
- Alt Çene Kemiği: Düzensiz kemiklerden biri olan alt çene kemiği, kafatası kemikleri içinde tek hareket edebilen ve öldükten sonra kafatasından ayrılan ilk ve tek kemiktir. Mandibula kemiği olarak da adlandırılan bu kemik, şakak kemiği ile eklemlenmiştir. Çene eklemi, insan iskeleti içinde çift taraflı çalışan tek eklemdir.
|
.gif "Kıkırdak Deldirmek Faydaları ve Zararları")
Düzensiz kemiklerin şekil ve büyüklük olarak farklılıklar göstermesi ve özellikle omurların kalınlıklarının boyundan aşağı indikçe artması, omurganın hareket kabiliyetini nasıl etkiliyor?
Cevap yazFeda,
Omurganın Hareket Kabiliyeti: Omurgadaki düzensiz kemiklerin şekil ve büyüklük farklılıkları, omurganın hareket kabiliyetini çeşitli şekillerde etkileyebilir. Özellikle, omurların kalınlıklarının boyundan aşağı indikçe artması, omurganın üst bölgelerinin daha hareketli, alt bölgelerinin ise daha stabil olmasını sağlar. Bu, vücudun denge ve esneklik ihtiyaçlarını karşılamak için gereklidir.
Destek ve Koruma: Omurların kalınlıklarının artması, ağırlığı ve baskıyı daha iyi dağıtarak omurganın alt kısımlarına daha fazla destek ve koruma sağlar. Bu, vücudun düzenli ve dengeli hareket etmesine yardımcı olur.
Esneklik ve Stabilite: Üst bölgelerdeki ince omurlar daha fazla esneklik sunarken, alt bölgelerdeki kalın omurlar stabiliteyi artırır. Bu, vücudun hem hareket kabiliyetini hem de dayanıklılığını optimize eder.
Saygılar,