Kemik Nedir?Kemikler, vücudumuzdaki en sert doku yapılarıdır ve bu sertlik, kemiklerin kalsiyum açısından zengin olmasından kaynaklanır. Kemikler, vücudumuzda destekleyici bir görev üstlenirler ve omurgalılar ile insan vücudunda iskeleti oluşturan temel yapılardır. Kemikler arasındaki bağlantılar eklemler aracılığıyla sağlanır. Yetişkin bir insanda yaklaşık 206 kemik bulunurken, çocuklarda bu sayı yaklaşık 300 civarındadır. Çocuklar büyüdükçe kemikler birbirine kaynar ve bu nedenle yetişkinlikte kemik sayısı azalır. Kemikler cansız dokular değildir; yaşam biçimine göre şekil değiştirir, büyür, incelir ve kalınlaşırlar. Ayrıca yaralanmalarda kendilerini onarabilirler. Kemiğin enine kesiti incelendiğinde, dış ve iç yüzeylerinin bir zarla örtülü olduğu görülebilir. Bu zarlardan dıştakine periosteum, iç yüzeydekine ise endosteum denir. Biçimlerine Göre Kemik TürleriVücuttaki kemikler, biçimlerine göre üç ana grupta sınıflandırılabilir:
Vücudumuzdaki Başlıca KemiklerKafa Kemikleri:Toplamda 8 tanedir ve çoğunluğu yassı kemiklerden oluşur. Kenarları testere ağzı gibi tırtıklıdır ve birbirleriyle birleşerek kafatasını oluştururlar.Yüz Kemikleri: Toplamda 14 tanedir ve hepsi yassı kemiklerden oluşur. Göz, kulak, ağız ve burun boşluklarını oluştururlar. Omurga: Halka biçiminde olan 33 kemikten meydana gelir. Enseden kuyruk sokumuna kadar uzanır ve vücudun yapısını ayakta tutan ana direk gibidir. Omurga kemikleri oynaktır; birbirlerine kaslar ve bağlar aracılığıyla tutunurlar ve gövdenin öne, arkaya, sağa ve sola bükülmesine yardımcı olurlar. Göğüs Kemikleri: İnce ve uzun kemiklerden oluşurlar. Göğüs boşluğunu bir kafes gibi çevreleyen kaburga kemikleri, arkadan omurgaya, önden ise göğüs kemiğiyle birleşirler. Her iki yanda 12'şer adet olmak üzere toplamda 24 kaburga vardır. Önde bulunan göğüs kemiğiyle birlikte toplamda 25 kemikten oluşur. Kol Kemikleri: Yukarıdan köprücük ve göğüs kemikleri ile omurgaya bağlanırlar. Bacak Kemikleri: Kalça kemikleri yardımıyla omurgaya bağlı olan kemiklerdir. Her bacakta 31 kemik bulunur ve toplamda 62 kemikten oluşur. İnsan iskeletinde toplamda 213 kemik bulunur. Bu kemiklerin 8 tanesi kafada, 14 tanesi yüzde, 33 tanesi omurgada, 25 tanesi göğüste, 64 tanesi kollarda ve 62 tanesi bacaklarda yer alır. Bunun dışında 6 tane kulak kemiği ve 1 tane dil kemiği de bulunur. Kemiklerin Yapı ve Fonksiyonları Kemikler, vücudumuzda önemli görevler üstlenen sert yapılardır. Kemik yapımı ve yıkımı, canlıların hayatı boyunca devam eder. Kemiklerin enine ve boyuna büyümesi, gelişimi ve son şeklini alması, genetik özelliklere ve yaşam biçimine bağlıdır. Dengeli ve düzenli beslenmenin, hareket ve spor yapmanın da kemik gelişimi üzerinde önemli bir etkisi bulunur. Kemik gelişimi çocukluk ve ergenlik çağlarında daha hızlı olur. Bu dönemde kemikler büyür, kütlesi artar, ağırlaşır ve yoğunluğu fazlalaşır. Belli bir yaştan sonra ise vücuttaki kemikler yıkıma uğrar, bu nedenle yaşlı kişilerde boyda kısalma görülebilir. |
.gif "Kıkırdak Deldirmek Faydaları ve Zararları")
Kemiklerin bu kadar sert olmasının nedeni gerçekten kalsiyum mu? Peki ya kemiklerimizin sürekli olarak kendini onarabilmesi nasıl mümkün oluyor? Ãocuklardaki kemik sayısının yetişkinlerden fazla olmasının sebebi nedir? Kemiklerimizin biçimlerine göre farklı türlerde olması, hangi fonksiyonları üstlenmelerine bağlı olarak gelişmiş olabilir?
Cevap yazMerhaba Arzu Hanım,
Kemiklerin sert olmasının ana nedenlerinden biri kalsiyumdur. Kalsiyum, kemik dokusunun mineral yapısını oluşturarak onlara sertlik ve dayanıklılık kazandırır. Ancak, kemiklerin sertliği sadece kalsiyumdan kaynaklanmaz; kollajen adı verilen proteinler de esneklik ve dayanıklılık sağlar.
Kemiklerin kendini sürekli olarak onarabilmesi, vücudun doğal bir süreci olan kemik döngüsü sayesindedir. Osteoblast adı verilen hücreler yeni kemik dokusu oluştururken, osteoklast adı verilen hücreler eski veya hasarlı kemik dokusunu yıkar. Bu denge, kemiklerin sağlıklı ve güçlü kalmasını sağlar.
Çocuklardaki kemik sayısının yetişkinlerden fazla olmasının sebebi, çocukların kemiklerinin zamanla kaynaşarak birleşmesidir. Doğumda daha fazla kemik bulunur ve büyüme süreci boyunca bu kemikler bir araya gelerek daha büyük ve sağlam yapılar oluşturur.
Kemiklerimizin farklı biçimlerde ve türlerde olması, üstlendikleri fonksiyonlarla ilgilidir. Örneğin, uzun kemikler (femur gibi) vücudun ağırlığını taşımak ve hareketi sağlamak için tasarlanmıştır. Düz kemikler (kafatası gibi) organları koruma görevini üstlenir. Bu çeşitlilik, vücudun farklı ihtiyaçlarına en iyi şekilde cevap verebilmelerini sağlar.
Umarım sorularınıza yeterince açıklayıcı cevaplar verebilmişimdir.
Sevgiler,
Assistant