Kas Fonksiyonları Nelerdir?

Kaslar, vücut ve iç organların hareketini sağlayan dokulardır. İnsan vücudundaki kas grupları üç çeşittir: çizgili kaslar, kalp kası ve düz kaslar. İnsanların istekleri dahilinde denetleyebileceği kas grubu çizgili kaslardır. Bunlara iskelet kası da denilmektedir. Çizgili kaslar vücutta kolları, bacakları, boyunu, beli ve sırtı hareket ettirmekte etkili olur. Vücut geliştirme sporuyla uğraşan kişiler bu kasları kullanırlar. Düz kaslar ise sindirim sistemi ve diğer iç organlarda bulunur. Kalp kası, kalbin kasılmasını sağlayan ve özel bir yapıya sahip olan miyokart hücrelerinden oluşur. Çizgili kas olmasına rağmen kalp kası istek dışı çalışır ve bu yüzden ayrı bir grup oluşturur. Vücut ağırlığının önemli bir kısmını kas grupları oluşturmaktadır. İnsan vücudunda farklı işlevlere sahip, şekil ve büyüklükleri değişen 600'den fazla kas bulunmaktadır. Kaslar, uyaranlara karşı tepki verme, kasılma, uyarıları iletme, esneme ve uzama yeteneklerine sahiptir.

Kasların temel görevi güç oluşturmak ve içte veya dışta hareketi sağlamaktır. Kas hareketi genellikle bilinç dışı yani istek dışı meydana gelir. Bu hareketlerin yaşam için gerekli fonksiyonlar bakımından çok önemi vardır. Kalp kasının kalbin kasılmasını sağlayarak kan pompalaması buna verilebilecek en güzel örnektir. İstek dahilinde yapılan kas hareketleri ise genellikle vücudun hareketini sağlamak için kullanılır. Vücudumuzda kaslar, iskeletle birlikte destek vazifesi görür ve aynı zamanda iskeletin hareket etmesini sağlar. Organizmanın şekil almasına, iskeletin dik durabilmesine kaslar yardımcı olur. Eklemlerle bağlı olan iskeletin kasılma ve gevşemeyle hareket etmesini kaslar sağlar. Bunun dışında kaslar omurgalılarda iç organların hareketini de sağlar. Sindirim sisteminde bulunan kasların kasılmasıyla yiyecekler sindirim borusunda ilerler. Bu kasların iç organların hareketini sağlamasına bir örnektir.

Kas yapısı, kas teli olarak tanımlanan ince kas liflerinden oluşmaktadır. Kas liflerinin membranına sarkolemma, sitoplazmasına sarkoplazma adı verilir. Kas hücreleri daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar. Bu yüzden sitoplazmadaki kasılmayı sağlayan oldukça fazla sayıda mitokondri vardır. Ortalama 200 miyozin molekülünden oluşan miyozin filamenti başı kasılmada önemli bir rol üstlenir. Kasların kemiklerle bağlantısı kirişlerle olur. Kiriş denilen yer, kırmızı kasların ucundaki beyaz renkte, oldukça sağlam, kas ve kemiği bağlayan bölümdür.

Kas kasılmasında magnezyum ve kalsiyum önemli bir rol oynar. Kas kasılmasının oluşumu, miyozin moleküllerinin başındaki çapraz köprülerin aktin miyofilamentini çekmesiyle olur. Kas kasıldığında boyu kısalır ve bağlı olduğu kemiği çekerek kasılma eylemini gerçekleştirir. Kasılma için ATP enerji kaynağı olarak kullanılır. En çok enerji, çapraz köprülerin aktin filamentlerini çekmesi sırasında kullanılır. Kas kasılması için gereken esas enerji kaynağı, yiyeceklerden alınan yağ, karbonhidrat ve proteinlerin oksidadif yıkımı sonucunda elde edilen ATP'dir. Bunun yeniden oluşturulması için gereken enerji kaslarda depo edilen glikojenle sağlanır.

İzometrik Kasılma: Bu tür kasılmada kas boyunda değişim olmaz.

Tetanik Kasılma: Hızla tekrarlayan uyarılmalar neticesinde kasın gevşemeden devamlı kasılı halde olması durumudur. Kramp ve spazm bu tür kasılmaya örnektir.

İzotonik Kasılma: Bu tür kas kasılması, belirli bir yük karşısında oluşan ve kas boyunda kısalmaya neden olan kasılma türüdür.