Kas Sistemi Kas sistemi, vücut ağırlığının yaklaşık yarısını oluşturan kas dokusundan meydana gelmektedir. İskeletin üzerine sarılarak vücudun esas şeklini veren ve eklemlerle birlikte hareketi sağlayan yapılara kas denir. Kaslar, kasılıp gevşeyebilen liflerden oluşan yapılar olup, insanlarda yaptıkları işe göre büyüklüğü ve şekli değişen 600'den fazla kas bulunmaktadır. Kas dokusu, tepki verebilme, herhangi bir tepki iletebilme, vücutta kasılabilme, vücuttaki gelişimler zaman içerisinde uzayabilme ve esneyebilme gibi yeteneklere sahiptir. Kaslar, çeşitli organların veya vücudun tamamının hareketini sağlar. Duruş ve hareketten sorumlu olan iskeletin üzerindeki kaslar, kemiklere bağlıdır ve eklemlerin etrafında toplanan kaslar birbirlerine zıt yönlerde hareket eder. Vücutta madde taşınmasını sağlar. Kalp kası, kan basıncını ayarlar ve kanı tüm vücuda pompalama işlemini gerçekleştirir. Düz kaslar, sindirim, boşaltım ve üreme sistemlerinin hareketini sağlar. İskelet kası lenf akımına yardımcı olur. Kemiklerin etrafında bulunan iskelet kasları hareketle beraber, vücut şeklinin oluşmasını sağlar. Kaslar, ısı üretiminde de görev alır. İskelet kası bir iş yaptığında aynı zamanda ısı üretir ve vücut ısısının yaklaşık %85'i kas kontraksiyonundan meydana gelir. Kasların Yapısı Kaslar, kas teli denilen çok sayıda ince kas lifinden oluşur. Kas liflerinin membranına sarkolemma, sitoplazmasına ise sarkoplazma denir. Kas hücrelerinde enerji ihtiyacı fazla olduğu için sitoplazmada kasılmayı sağlayan çok sayıda mitokondri bulunur. Kasların yapısında aktin ve miyozin denilen miyofilamentler bulunur. Miyozin filamenti yaklaşık 200 miyozin molekülünden oluşur. Miyozin başı kas kasılmaları sırasında önemli görevlere sahiptir ve ATPaz işlevine sahiptir. Aktin ise proteinlerden oluşur. Kaslar kemiklere kirişlerle bağlanır. Kiriş; kırmızı kasların ucunda bulunan beyaz renkli, sağlam ve kası kemiğe bağlayan kısımdan oluşur. Kas Tipleri Omurgalılardaki kas sistemi, iskelet kasları, düz kaslar ve kalp kası olarak üç ana tip kas içerir. İskelet Kasları (Çizgili Kaslar, İstemli Kaslar) Vücutta iskelet etrafında bulunan, hareketi sağlayan ve istemli olarak hareket ettirilen kaslardan oluşur. Bu kaslar, tüm kas boyunca uzayan çok sayıda liften meydana gelir. Bu lifler de miyofibrillerden oluşur. Her miyofibrilde ise yan yana uzayan aktin ve miyozin filamentleri bulunur. Bu filamentler, dizilişlerinden dolayı bir koyu bir açık bölge oluşturarak miyofibrilin enine çizgili görünmesini sağlar. Yüz ve mimik kasları, gövdede bulunan kol kasları, kaburgalar arası kaslar, kol ve bacak kasları isteğe bağlı olarak hareket ettirilen kaslardan oluşur. Düz Kaslar (İstem Dışı Kaslar) Düz kaslar, iç organların duvarlarında bulunur ve istem dışı olarak çalışır. Sindirim sistemi, üreme sistemi ve damarların duvarlarında yer alan bu kaslar, yavaş ve sürekli kasılmalar ile organların hareketini sağlar. Kalp Kası Kalp kası, sadece kalpte bulunur ve istem dışı olarak çalışır. Çizgili kaslara benzer yapıya sahip olan kalp kası, ritmik ve sürekli kasılmalarla kanın vücuda pompalanmasını sağlar. Kalp kası, diğer kas türlerinden farklı olarak, sürekli ve yorulmadan çalışabilme yeteneğine sahiptir. Kasların İşlevleri
Kas sisteminin, vücudun hareket ve işlevlerini sağlamak için hayati öneme sahip olduğu görülmektedir. Bu sistem, düzgün çalıştığında vücut sağlıklı ve işlevsel olurken, kas sistemi ile ilgili sorunlar ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. |