Kafatasının Yapısı ve İşlevleri
Kafatası (cranium), beyni ve duyu organlarını koruyan, yüzün iskelet yapısını oluşturan kemiklerden meydana gelir. Toplamda 22 kemikten oluşan kafatası, kraniyal kemikler (beyni çevreleyen kemikler) ve yüz kemikleri olarak iki ana gruba ayrılır. Bu kemiklerin çoğu, hareketsiz eklemler olan suturlar (dikişler) ile birbirine bağlanmıştır.
Kraniyal (Beyin) Kemikleri (8 Adet)
Bu kemikler, beyni saran ve koruyan kafatasının üst ve arka kısmını oluşturur: - Frontal (Alın) Kemiği: Alın bölgesinde yer alır; beyinin ön lobunu korur, kaş kemerlerini ve göz çukurlarının üst kısmını oluşturur.
- Parietal (Yan Kafa) Kemikleri (2 adet): Kafatasının üst ve yan kısımlarını kaplar, birleşerek beynin yan ve üst kısımlarını korur.
- Temporal (Şakak) Kemikleri (2 adet): Kafatasının alt yan kısımlarında bulunur; işitme ve denge organlarını barındırır, çiğneme kaslarının tutunma noktalarını sağlar.
- Oksipital (Art Kafa) Kemiği: Kafatasının arka ve taban kısmında yer alır; beyinciği ve beyin sapını korur, foramen magnum (omuriliğin geçtiği açıklık) bu kemikte bulunur.
- Sfenoid (Temel) Kemiği: Kafatasının tabanında, diğer birçok kemiğe bağlanarak kafatasının merkezini oluşturur; göz çukurlarının, burun boşluğunun ve beynin alt kısmının yapısına katılır.
- Etmoid (Kalbur) Kemiği: Burun boşluğunun üst kısmında, göz çukurları arasında yer alır; koku sinirlerinin geçtiği delikleri içerir ve burun boşluğu ile kraniyal boşluğu ayırır.
Yüz Kemikleri (14 Adet)
Bu kemikler, yüzün şeklini oluşturur, çiğneme, konuşma ve solunum gibi işlevlere katkıda bulunur: - Maksilla (Üst Çene) Kemikleri (2 adet): Üst dişleri taşır, sert damağın, burun boşluğunun ve göz çukurunun bir kısmını oluşturur.
- Mandibula (Alt Çene) Kemiği: Kafatasında hareketli tek kemiktir; alt dişleri taşır, çiğneme hareketlerini sağlar.
- Zigomatik (Elmacık) Kemikleri (2 adet): Elmacık kemiklerini oluşturur, yüzün şeklini belirler ve çiğneme kasları için tutunma yüzeyi sağlar.
- Nasal (Burun) Kemikleri (2 adet): Burun sırtının üst kısmını oluşturur, burun kökünü şekillendirir.
- Lakrimal (Gözyaşı) Kemikleri (2 adet): Göz çukurlarının iç duvarında bulunur, gözyaşı kesesini barındırır.
- Palatin (Damak) Kemikleri (2 adet): Sert damağın arka kısmını ve burun boşluğunun yan duvarlarını oluşturur.
- Vomer Kemiği: Burun boşluğunda, burun septumunun (bölmesinin) alt kısmını oluşturur.
- İnferior Konka (Alt Burun Kıvrımı) Kemikleri (2 adet): Burun boşluğunun yan duvarlarında bulunur, solunan havanın ısıtılması ve nemlendirilmesine yardımcı olur.
Kafatasının Genel İşlevleri
- Koruma: Beyni, gözleri, iç kulak ve burun gibi hayati yapıları darbelerden korur.
- Destek: Yüz yapılarına ve dişlere destek sağlar, başın şeklini belirler.
- Hareket: Alt çene kemiği sayesinde çiğneme ve konuşma gibi hareketlere olanak tanır.
- Duyu İşlevi: Duyu organlarını (göz, kulak, burun) barındırarak görme, işitme, koku alma gibi işlevleri destekler.
- Sinir ve Damar Geçişi: Beyinden çıkan sinirlerin ve kan damarlarının vücuda dağılması için açıklıklar (foramen) içerir.
|