Kemik ölümü nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir?

Kemik ölümü, tıbbi adıyla "avasküler nekroz" (AVN) veya "osteonekroz," kemik dokusunun kan akışının kesilmesi sonucu ölmesi durumudur. Genellikle uzun kemiklerin uç kısımlarında, özellikle kalça ekleminde (femur başı) görülür, ancak diz, omuz, el bileği ve çene kemiklerinde de ortaya çıkabilir. Kan akışı olmadığında kemik hücreleri ölür, bu da kemikte çökme, kırılma ve eklem hasarına yol açabilir. Erken teşhis önemlidir, çünkü ilerleyen durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Belirtiler, durumun evresine ve etkilenen bölgeye göre değişiklik gösterir. İlk aşamalarda hiçbir belirti olmayabilir, ancak zamanla şu işaretler ortaya çıkabilir:

• Ağrı: Etkilenen bölgede hafiften şiddetliye değişen ağrılar görülür. Ağrı genellikle hareketle artar ve dinlenmeyle hafifleyebilir. Kalça veya dizdeki ağrı, kasıklara veya uyluğa yayılabilir.
• Hareket Kısıtlılığı: Eklem hareket açıklığı azalır, örneğin yürüme veya merdiven çıkma gibi aktiviteler zorlaşır.
• Eklem Sertliği: Özellikle sabahları veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra eklemlerde sertlik hissedilir.
• Şişlik ve Hassasiyet: Etkilenen bölgede şişme ve dokunmaya karşı hassasiyet oluşabilir.
• Topallama: Ağrı ve hareket kısıtlılığı nedeniyle yürüyüş bozuklukları (topallama) görülebilir.
• İlerlemiş Durumlarda Kemik Çökmesi: Kemik yapısı zayıflar ve çöker, bu da ani şiddetli ağrı ve eklem deformitesine neden olur. Örneğin, kalça avasküler nekrozunda femur başı çökebilir ve kalça protezi gerektirebilir.

Belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkabileceği gibi, travma sonrası aniden de başlayabilir. Eğer bu belirtilerden herhangi biri varsa, bir ortopedi uzmanına başvurmak önemlidir.

Teşhis için doktor öncelikle fizik muayene yapar ve tıbbi öyküyü değerlendirir. Ardından şu yöntemler kullanılabilir:

• Röntgen: İlerlemiş durumlarda kemikteki değişiklikler görülebilir, ancak erken evrelerde normal çıkabilir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): En etkili yöntemdir; erken dönemde bile kemik ölümünü tespit edebilir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapısını detaylı gösterir, özellikle çökme riskini değerlendirmede yardımcı olur.
• Kemik Sintigrafisi: Kan akışı azalmış bölgeleri belirlemek için kullanılır, ancak MRI kadar hassas değildir.

Erken teşhis, tedavi seçeneklerini artırarak cerrahi olmayan yöntemlerle (ilaçlar, fizik tedavi) yönetilmesine olanak tanır.

Kemik ölümü, kan akışının kesilmesiyle kemik dokusunun hasar görmesidir. Belirtiler arasında ağrı, hareket kısıtlılığı ve eklem sertliği bulunur. Erken teşhis için MRI gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır; tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Eğer şüphe duyuyorsanız, bir sağlık uzmanına danışmak en iyi yoldur.