Yarı Oynar Kemikler; Eklem yapan iki kemik arasında sarı kıkırdak adı verilen ve elastik kıkırdak dokudan oluşmuş disklerin olduğu, hareket kabiliyeti sınırlı kemik türüdür. Eklem sıvısı ve kemikler arasında boşluk bulunmaz.
Kıkırdaksı eklemler olarak da bilinirler. Yaşlanma ile esnekliğini kaybetmeye başlar ve yaş ilerledikçe hareket kabiliyeti iyice azalır.
Yarı oynar kemiklerde hareket kabiliyeti kıkırdak dokunun esnekliği oranında artar. İskelet sistemi içindeki amacı hareket sağlamak değil hareket için gerekli esnekliği sağlamaktır.
Yarı oynar kemikler nerede bulunurlar
Omurga, alt çene kemiği, göğüsteki bazı kemikler ve parmaklar yarı oynar eklemlerden oluşurlar. Omurga kemikleri yarı oynar kemiklere en güzel örnek olarak verilebilir. Yaş ilerledikçe belini dik tutmanın daha zor olmasının temel nedenide yarı oynar kemiklerin elastiki yapısında azalma olmasıdır. Eğer omurga kemikleri yarı oynar özellikte olmasaydı dik duramazdık.
Yarı oynar kemikler kaça ayrılırlar; Yarı oynar kemikler Sinkondrozis tipi eklemler ve Simfizis tipi eklemler olmak üzere ikiye ayrılırlar
- Sinkondrozis tipi eklemler; eklem yüzleri arasında hiyalin kıkırdak bulunan eklemlerdir. Zaman içinde kemikleşirler. Gelişim esnasında uzun kemiklerin epifiz diafiz birleşiğinde görülürler. Kostalar ve sternum arasındaki eklemler bu gruba dahildirler. Bu eklemlerin çoğu gelişme döneminde iken gözlemlenebilir.
Yaşın iyice ilerlemesi ile oynamaz kemikler olurlar. Fakat birinci kaburgayı göğüs kemiğine bağlayan sinkondrozis tipi eklem kalıcı özelliktedir. Yaş ile hareket kabiliyeti kaybolmaz. Sinkondrozis tipi eklemler aynı zamanda 'primer kartilaginöz eklemler' olarak da tanımlanmışlardır.
- Simfizis tipi eklem; Kemikler arasında bağ ve kıkırdak dokunun birlikte görüldüğü disklerin yer aldığı kemiklerdir. Bu eklem tipinde kemikler fibröz doku veya fibröz kıkırdak ile birbirlerine sıkıca bağlanmışlardır. Kemikler arasında boşluk görülmez. Omurların gövde kısımları arasında hareketi sağlayan diskler bu tiptedir. Yassı ve geniş fibrokartiliginöz disklerin olduğu pubik kemikler yine bu tip eklemler arasında yer alırlar. Yaş ilerledikçe kas ve uyluklarda ortaya çıkan ağrılar ve hareket kabiliyetindeki azalma bu kemiklerdeki yıpranmayla bağlantılıdır. Aynı zamanda zorlu bacak hareketleri ve düşme bu kemiklere zarar verir. Sıklıkla futbolcularda simfizis tipi eklemler genç yaşlarda da hasara uğramakta ve bu hasar bazı kemik ve eklem hastalıklarına neden olmaktadır.
Yarı oynar kemiklerde hareketsizlik veya ağır sporlar kemiklerin esnekliğini kaybetmesine neden olabilir. Vücut esnetme hareketlerini düzenli olarak tekrar etmek, dik oturmaya çalışmak ve ani hareketlerden kaçınmak yarı oynar kemiklerin esnekliğini korumak ve sağlık açısından önemlidir.
14.01.2024 15:39:49
