Kalça
Kalça, top şeklinde yuva eklemidir. Uyluk kemiği başıyla leğen kemiğindeki yuva arasında olan uyumlu mekaniği ve sabitliği olarak mükemmel bir eklemdir. Omuz ekleminde benzeyen tarzında sadece kalçada daaha dar olan veya labrum adı verilen halka biçiminde esnek kıkırdak bu yuvanın sınırların çevreler. Vücuttaki diğer eklemlerin aksine olarak sabitlikte ana unsur bağlar değil, kalça ekleminin ta kendisidir.
Eklemi üzerinde kas güçlerinin dengeli şekilde dağılımı, kalın eklem kapsülü ile kapsülün üstündeki bağlarda sabitliği destek olmaktadır. Leğen kemiği ile uyluk kemiğinin birleştiği yerin oynak yeri kalça eklemidir. İnsanlarda kalça ağrısı en çok rastlanan problemler arasındadır. Nedenleri farklı olan kalça ağrısı her yaştan kişileri etkileyebilir. Ağrı çoğu zaman hastalar tarafından kafalarda oluşan ağrı şeklinde olarak ifade edilir. Fakat kalça eklemindeki ağrı uyluğun ön tarafında ve kasıkta dizlerde bile hissedilebilir.
Her yaş grubundaki darbe, yaralanma, hastalık gibi faktörler farklı şekillerde olmaktadır. Kalça eklemi ise gövdenin kendine gönderdiği yukarı ve aşağı kuvvetleri dengeleme özelliğine sahip olan vücuttaki tek eklemdir. Ayrıca omurga ile vücudun ağırlığının dağılmasından kalça ekleminin katkısı büyüktür. Yürüme sırasında vücut ağırlığı iki kalça eklemi arasında eşit mesafede dağılır. Kalça gövde ile alt ekstremite arasındaki yüklerin dağılımı görevinin yanında alt karın boşluğu ile pelviste olan organların korunmasında da etkili bir görev üstlenmektedir.
Top yuva eklemi olan kalça, femurun başıyla asetabulum ile oluşmaktadır. Vücuttaki en kuvvetli eklemlerden bir biridir. Eklem içini döşeyen fibrokartilajinöz yapıda olan glenoid labrum ekleme destek olmaktadır. Asetebılar bir boşluğun alt orta bölümünde sınırlanmış yağlar yastığı mevcuttur. Kalça eklemindeki kapsülde kalın fibrozis yapıda olur. Eklem kapsülü asetabulum, labrum ile transvers ligamana yapışık şeklindedir. Kapsülün iç yüzeyinde sinovyal membran döşelidir.
Kalça ekleminin çevresinde farklı bursalar bulunmaktadır. İçlerinde en önemli olanları ise trokanterik bursa, ilipektienal veya iliopsoas bursa ile iskiogluteal bursadır. Gluteal kasların yapışma yerindeki trokanterik bursa, 3 bursadan oluşmuştur. İskiogluteal bursa, iskial tuberesitas üzerindedir. Gluteus maksimus kasının kemiğin üstünde daha rahat hareket etmesine yardımcı olmaktadır.
Kalça hareketleri epeyce kuvvetli kaslar tarafından sağlanmaktadır. Kalçanın hareket açıklığı normalde pozisyona göre değişkenlik göstermektedir. Diz eklemi fleksiyonda olduğunda kalça eklemi sadece 110-125 dereceye kadar fleksiyon yapmaktadır. Diz eklemi ekstansiyon halinde olduğundan 90 derecelik fileksiyon yapar. Kalça ekleminin innervasyonu obturator ve femoral sinirler tarafından sağlanır. Kan dolaşımı ise retiküler arterler tarafından sağlanmaktadır.
Kalça görevleri- Omurga ile bacaklar arasında köprü görevi kurmak
- Üreme sistemine ait içinde bulunan organları korumak.
- Omurgadan gelen hareket istemlerini bacaklara iletmek.
- Oturma, çömelme ve kalkma gibi hareketleri sağlamak.
- İçinde barındırdığı organları korumak.
Kalça kemiği hastalıkları nelerdir?- Doğumsal bozukluklar: Doğuştan kalça kemiği çıkığı ve yapısal kemik deformeleridir. Şiddetli ağrıya sebep olmaktadır.
- Kalça kemiği kireçlenmesi: Yaşlanma ile ortaya çıkan bu hastalık 55-60 yaş üstü kişilerin yaklaşık %5'inde görülmektedir. İlk belirtisi akut ağrılardır. Günlük hayatı epeyce etkileyen bir hastalık türüdür. Koltuk değneği veya baston kullanmayı gerektirir. Çünkü bunlar kalça kemiğinin yükünü azaltarak ağrıyı hafiflemektedir. Genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Hastalarda diz çekme, çömelme ve ayakta kalma gibi olan hareketler şiddetli ağrılara sebep olmaktadır. Ağrılar kalça kemiğinin ardından kaskları ve bacaklara vurabilir.
- Kanser: Kalça kemiğinde ortaya çıkan şiddetli ağrılar ve ödem ile kendini göstermektedir. Kalça kemiği kanseri teşhisi zor olan bir hastalık türüdür. Kemik kırılmasına kolaylaştırır çoğu zaman cerrahi müdahaleler gerekebilir.
- Bursit: Kalça kemiğinin ve eklemlerinde bulunan ve Kalçada sürtünmeyi azaltan burs olarak isimlendirilen içi su dolu kesecikler de meydana gelen iltihaplanmalardır. Çok şiddetli ağrılara sebep olur. Antibiyotik ve ağrı kesici kullanımı tedavi için yeterlidir.
- Tendinit: Kalça kaslarını ve kemiklerini birbirine bağlayan tendonlarda meydana gelen hastalıklardır.
- Kalça kırığı: Yaşlılık ile insan vücudunda bulunan kemiklerde kırılganlık özelliği artar. Düşme sonucunda kalça kemiğinde kırıklar meydana gelebilir. Uzun süreli dinlenmeye ve fizik tedaviye ihtiyaç duyulur.
- Artritler: Kalça kemiğinde ortaya çıkan romatizmal hastalıklardır. Kireçlenme ve iltihaplanmaya bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Hastada hareket etmekte zorlu ve tutukluluk vardır. Ağrı kesicilerle yaşanan şiddetli ağrılar indirilebilir.
21.01.2024 18:39:51
Kalça ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
